اسیدهای چرب با توجه به تعداد کربن در زنجیره و تعداد پیوندهای دوگانه توصیف می شوند. به عنوان مثال، یک اسید چرب اشباع (SFA) با طول زنجیره ۱۸ کربن و بدون پیوند دوگانه با C18: 0 نشان داده می شود، در حالی که اسید چرب غیر اشباع با طول زنجیره ۱۸ کربن و دو پیوند دوگانه را می توان به عنوان C18: 2 نشان داد. اسیدهای چرب غیراشباع با یک پیوند مضاعف به عنوان اسیدهای چرب تک غیراشباع (MUFA) نامیده می شوند در حالی که آنهایی که بیش از یک پیوند دوگانه دارند به عنوان اسیدهای چرب اشباع نشده (PUFA) نامیده میشوند. هر چه اسیدهای چرب غیراشباع در منبع چربی یا روغن بیشتر باشد، روغن نرم تر است زیرا نقطه ذوب با افزایش غیراشباع کاهش مییابد، اما با افزایش طول زنجیره افزایش مییابد. (شکل ۱)
اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا ۶
این اسیدهای چرب به دلیل موقعیت پیوندهای دوگانه در زنجیره منحصر به فرد هستند. حیوانات نمی توانند این اسیدهای چرب را تولید کنند و باید در رژیم غذایی تامین شوند. از این رو آنها به عنوان اسیدهای چرب ضروری توصیف می شوند و حیواناتی که به اندازه کافی از این اسیدها دریافت نمی کنند علائم کمبود را نشان می دهند.
بسیاری از روغن های گیاهی حاوی نسبت بالایی از اسیدهای چرب امگا ۶ هستند، اما تنها منابع کمی از امگا ۳ در طبیعت وجود دارد که رایج ترین آنها علف سبز، دانه کتان و روغن ماهی و منابع دریایی است. عمده اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا ۶ به شرح زیر است:
۱. امگا ۳: cis-9، cis-12، cis-15 α-لینولنیک اسید (C18:3)
۲. امگا ۶: cis-9، cis-12 لینولئیک اسید (C18:2)
اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا ۶ در بدن بسیار فعال هستند، به ویژه به عنوان اجزای غشای سلولی برای کمک به حفظ عملکرد سلول. با این حال، اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا ۶ به طور کلی اثرات متفاوتی در حیوانات دارند. اسیدهای چرب امگا ۶ جنبه های سیستم ایمنی را تحریک می کنند، در حالی که اسیدهای چرب امگا ۳ به عنوان “ضد التهاب” نامیده می شوند و پاسخ ایمنی را کاهش میدهند و در عین حال اجزای سیستم ایمنی را برای مبارزه با عفونت تقویت می کنند. (شکل ۱)
این اسیدهای چرب همچنین می توانند از طریق تأثیرات متفاوت بر تولید PGF2α توسط رحم، تأثیر زیادی بر باروری داشته باشند. اسیدهای چرب امگا ۶ به طور موثری تولید PGF2α را افزایش می دهند و منجر به پسرفت جسم زرد و توقف تولید پروژسترون می شوند، در حالی که اسیدهای چرب امگا ۳ به کاهش این اثر کمک می کنند.
اسیدهای چرب سیس و ترانس
اسیدهای چرب می توانند از نظر شکل (آرایش اتم ها در اطراف پیوندهای دوگانه در زنجیره) با دو دسته اصلی که به عنوان ایزومرهای “cis” و “trans” شناخته می شوند، متفاوت باشند (شکل ۱).
چربی ها و روغن های طبیعی معمولاً فقط حاوی اسیدهای چرب سیس هستند. اسیدهای چرب ترانس از دو منبع اصلی منشا می گیرند. یا از طریق تغییر اسیدهای چرب غیراشباع جیره در شکمبه توسط باکتری های شکمبه (از طریق مسیر بیوهیدروژناسیون) یا از طریق پردازش شیمیایی (هیدروژناسیون جزئی) اسیدهای چرب غیر اشباع (مانند روغن های گیاهی). هر دو منبع منجر به انواع مختلفی از اسیدهای چرب ترانس می شوند:
۱. در محصولات نشخوارکنندگان، ایزومر ترانس غالب اسید واکسنیک است (trans-11 C18:1).
۲. در تولید صنعتی، ایزومر ترانس غالب اسید الیدیک است (trans-9 C18:1).
از منظر سلامت انسان، اسیدهای چرب ترانس طبیعی (تولید شده در شکمبه) به طور کلی مفید در نظر گرفته می شوند، در حالی که تصور می شود ترانس های تولید شده صنعتی برای سلامتی مضر هستند. بنابراین بسیار مهم است که بین چربی های ترانس طبیعی و صنعتی تولید شده در غذاها تمایز قائل شویم.
ارزش تغذیه ای و مقاومت در برابر زیست هیدروژن دارشدن شکمبه ای در مقایسه با مکمل های کلسیمی
عنوان مقاله: تولید و ارزیابی مکمل های ریزپوشانی شده روغن ماهی در شرایط برون تنی (آزمایشگاهی): ارزش تغذیه ای و مقاومت در برابر زیست هیدروژن دارشدن شکمبه ای در مقایسه با مکمل های کلسیمی
نویسندگان: حامد خلیل وندی بهروز یار ۱، مهدی دهقان بنادکی ۲ ، محمد غفارزاده ۳ ، کامران رضایزدی ۲ ، حمید کهرام ۴ ، بهزاد اسدنژاد ۵
آدرس: ۱ گروه عاوم دامی دانشگاه ارومیه، ۲ دانشیار گروه علوم دامی دانشگاه تهران، ۳ استادیار پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی ایران، ۴ استادیار گروه علوم دامی دانشگاه تهران، ۵ دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه ارومیه
عنوان نشریه: نشریه پژوهش در نشخوار کنندگان
اطلاعات شماره: جلد دوم شماره چهارم، ۱۳۹۳
چکیده: هدف از این پژوهش، تولید و ارزیابی مکملهای جامد روغن ماهی با استفاده از روش تولید نمکهای کلسیمی و ریزکپسوله نمودن با استفاده از سیستم خشککن پاششی بود. دو نوع ماده پوشاننده به همراه سطوح مختلف روغن ماهی در ساخت ریزکپسولها مورد استفاده قرار گرفتند. میزان انواع مواد مغذی و الگوی اسیدهای چرب، میزان پوشانندگی مواد دیوارهای مختلف و ارزیابی کیفیت تغذیهای ریزکپسولها بر اساس سیستم پروتئین و کربوهیدرات خالص کورنل و بررسی اثر ریزپوشانی بر مقاومت در برابر زیست هیدروژندار شدن شکمبهای و میزان آزادسازی روغن از ترکیب مکملهای محافظتشده، در مقایسه بانمکهای کلسیمی در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. ریزکپسولهای تهیهشده از مواد دیوارهای میلارد نسبت به مواد غیر میلارد دارای وضعیت مناسبتری از نظر کارآیی ریزپوشانی و شاخصههای اُکسایش بودند.
کلید واژه: خشک کن پاششی، آزاد سازی روغن، ریز کپسول، سیستم پروتئین و کربوهیدرات خالص کورنل