عنوان مقاله: اثر افزایش سلول های بدنی بر تغییر مقدار و ترکیب شیر در گاو شیری نژاد هلشتاین
نویسندگان: حسین دقیق کیا، حسن بدرقه، غلامعلی مقدم، صادق علیجانی، ابوذر نجفی
آدرس: دانشگاه تبریز
عنوان نشریه: مجله پژوهش در نشخوارکنندگان (دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان)
اطلاعات شماره: دوره ۴، شماره ۱، بهار ۱۳۹۵، صفحه ۱۴۷-۱۷۱
چکیده: پرورش گاوشیری از نظر تولید شیر و گوشت نقش بسیار مهمی در تغذیه جوامع انسانی و اقتصاد آنها ایفا می کند. کارایی مؤثر این بخش، شرط لازم برای ادامه فعالیت آن است. کیفیت نهایی فرآورده‌های لبنی وابسته به کیفیت ترکیبات اولیه آن است. عمل‌آوری شیر، بستگی به خصوصیات فیزیکی، شیمیایی شیر دریافتی از دامپروری‌ها دارد. بهترین و بیشترین میزان تولید روزانه شیر زمانی خواهد بود که برنامه های کنترل ورم پستان بدرستی انجام شده و بهداشت محیط در سطح مطلوبی باشد. ورم پستان از مهمترین بیماری ها در صنعت گاو شیری است که باعث کاهش کمیت و کیفیت شیر تولیدی و افزایش هزینه های مراقبت های بهداشتی گله می‌شود. ورم پستان می تواند از طریق بهداشت مناسب کنترل شود. علاوه براین، انتخاب ژنتیکی بطور مستقیم و یا غیر مستقیم می تواند برای ممانعت از ورم پستان استفاده شود.
هدف پژوهش حاضر بررسی اثر شکم زایش، سال-فصل زایش، ماه رکورد برداری و روزهای شیردهی روی سطح سلول های بدنی و اثر افزایش آن بر مقدار و ترکیب شیر گاوهای شیری بود. بدین منظور اطلاعات ۱۲۵۰ رأس گاو شیری نژاد هلشتاین بین سال‌های ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۱ مورد استفاده قرار گرفت. اطلاعات مشتمل بر شماره ثبت دام، تاریخ ثبت رکورد، تاریخ زایش، شکم زایش، رکورد تعداد سلول‌های بدنی، درصد چربی و پروتئین شیر بود. پس از جمع‌آوری داده‌های مورد نظر، تصحیحات لازم بر روی داده‌ها صورت گرفت. از ۱۳۲۵۰ داده تولید شیر و رکوردهای تعداد سلول‌های بدنی پس از تصحیح، ۱۰۱۸۹ رکورد باقی ماند. همچنین داده های چربی و پروتئین هر کدام ۷۱۱۰ رکورد بودند. در این پژوهش داده های خارج از دامنه δµ±۳، داده های پرت بحساب آمدند. برای حذف داده‌های پرت و دور افتاده و تعیین حداقل و حداکثر مقادیر قابل قبول برای داده‌ها از نرم افزار SAS نسخه ۱/۹ (۲۰۰۳) و رویه تک متغیره استفاده گردید. بر اساس نتایج بدست آمده، میانگین شیر تولیدی در طول پژوهش ۱/۳۷ کیلوگرم، درصد چربی ۷۷/۲ و درصد پروتئین ۲۸/۳ محاسبه گردید. درصد چربی نمونه‌های شیر گاوهای با تولید پایین، به‌طور معنی داری بیشتر بود. با افزایش شکم زایش، شیوع بیماری ورم پستان تحت بالینی افزایش یافت.
کلید واژه: گاو شیری، ورم پستان تحت بالینی، سلول بدنی