جیره گوسفند و بز، یعنی ترکیب و میزان مواد غذایی مصرفی توسط این دامها، بسیار مهم است تا عملکرد بهینه و سلامت آنها حفظ شود. انواع جیره باید با توجه به نوع و هدف پرورش (پرواری، شیری، گوشتی)، وزن، سن، جنسیت، فصل و شرایط جغرافیایی تنظیم شود.
اهمیت جیره گوسفند و بز در پرورش:
۱. رشد و تولید: جیره مناسب برای گوسفند و بز نقش بسیار مهمی در رشد، تولید شیر، و تولید گوشت دارد. این جیره باید تمامی مواد غذایی ضروری را به میزان کافی فراهم کند تا دامان به طور بهینه رشد کنند و تولیدات شان به حداکثر برسد.
۲. تنوع تغذیه: جیره گوسفند و بز باید شامل ترکیبی متنوع از عناصر مختلف از جمله کربوهیدرات، پروتئین، چربی، و مواد معدنی باشد. این تنوع تغذیه باعث پیشگیری از کمبودهای مواد غذایی و بهبود سلامت دامان میشود.
۳. سلامت دام: جیره صحیح و تعادلی، سلامتی دامان را حفظ میکند. مصرف مواد معدنی، ویتامینها، و مواد مضاد اکسایشی از طریق جیره به تقویت سیستم ایمنی و مقاومت دامان نسبت به بیماریها کمک میکند.
۴. بهبود تولید شیر: در دامهای شیری، جیره با تأثیر بسیار زیادی بر تولید شیر دارد. مواد غذایی مناسب و به میزان کافی به دامهای شیری انرژی و تغذیه لازم را فراهم میکند و در نتیجه تولید شیر افزایش مییابد.
۵. بهینهسازی تولید گوشت: در دامهای گوشتی، جیره باعث بهبود نمو و افزایش وزن بهصورت بهینه میشود. مواد پروتئینی و انرژیزا از جمله عوامل مهم در این زمینه هستند.
۶. بهرهوری در مصرف مواد غذایی: استفاده از جیره بهینه موجب بهرهوری در مصرف مواد غذایی میشود. این بهرهوری به کاهش هدررفت و افزایش سودآوری در صنعت دامداری منجر میشود.
۷. تأثیر در کیفیت محصولات: جیره مستقیماً بر کیفیت محصولات حاصل از دامها تأثیر دارد. مثلاً، در دامهای پرورشی پشمی، جیره میتواند کیفیت و مقاومت پشم را افزایش دهد.
۸. پیشگیری از بیماریها: مصرف جیره با مواد معدنی و ویتامینهای مناسب، به عنوان یک عامل پیشگیری، میتواند از بروز بیماریها و کمبودهای تغذیهای جلوگیری کند.
۹. تأثیر در بهبود نسلهای آتی: غذایی مناسب برای دامهای نر و ماده در دوران پرواربندی یا باروری میتواند تأثیر مثبت بر بهبود نسلهای آینده داشته باشد.
به طور کلی، جیره معقول و تنظیمشده به عنوان یک عامل اساسی در موفقیت و بهرهوری در صنعت دامداری گوسفند و بز حائز اهمیت است.